Damga Vergisi Nedir?

Damga Vergisi, belirli hukuki işlemlerin resmileşmesi amacıyla kâğıt ya da e-belgelerden alınan bir vergi türüdür. Bu vergi, genellikle kurumlar ile kişiler arasında yapılan anlaşmalar sonrasında ödenir. Damga Vergisi’nin tahsil edilebilmesi için belgenin imzalanabilir, ibraz edilebilir ya da imza yerine geçen ibarelere sahip olması ve hüküm içermesi gerekir.

Belgeyi imzalayan kişiler, Damga Vergisi’nin mükellefi olarak nitelendirilir. Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait belgelerin Damga Vergisi’nin mükellefleri kişilerdir. Yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen belgelerin vergisini ise Türkiye’de bu belgeleri resmi dairelere ibraz eden, üzerinde devir veya ciro işlemleri yapan ya da herhangi bir suretle söz konusu belgelerin hükümlerinden faydalananlar ödemelidir.

Kimler Damga Vergisi Ödemek Zorundadır?

Damga Vergisi Kanunu’na göre, damga vergisi ödeme yükümlülüğü aşağıdaki durumlarda ortaya çıkar:

• Belgeyi İmzalayanlar: Bir belgeyi imzalayan kişiler damga vergisi mükellefi olarak kabul edilir.
• Resmi Dairelerle İşlem Yapanlar: Gerçek kişi ve bir resmi kurum arasında düzenlenen belgeler damga vergisine tabidir. Bu tür belgelerle ilgili damga vergisini genellikle kişiler öder.
• Yabancı Belgeleri Kullananlar: Yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen belgelerin vergisini, Türkiye’de bu belgeleri resmi dairelere ibraz eden, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öder.

Bu durumlar dışında, damga vergisi ödeme yükümlülüğü genellikle belgenin niteliğine ve belgeyi düzenleyen kişi veya kuruma bağlıdır.

Damga Vergisi Oranları Nelerdir?

Damga Vergisi Oranları 2024 yılı için belirlenmiştir. İşte bazı örnekler:

• Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler: %0.948
• Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden): %0.189
• Kefalet, teminat ve rehin senetleri: %0.948
• Tahkimnameler ve sulhnameler: %0.948
• Fesihnameler (Belli parayı ihtiva eden bir kağıda taalluk edenler dahil): %0.189
• Karayolları Trafik Kanunu uyarınca kayıt ve tescil edilmiş ikinci el araçların satış ve devrine ilişkin sözleşmeler: %0.189
• Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmazlara ilişkin ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni sözleşmeleri (yatırım taahhüdü bulunanlar dâhil ön izin, irtifak hakkı veya kullanma izni süresine göre bulunacak bedel üzerinden): %0.948
• Resmî şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri: %0
• Resmî dairelerin mal ve hizmet alımlarına ilişkin yaptıkları ihalelerde, ihaleyi yapan idare ile düzenlenen sözleşmeler: %0.948
• 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen:

• Taksitle satış sözleşmeleri: %0.948
• Ön ödemeli konut satış sözleşmeleri: %0
• Devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri: %0.948
• Paket tur sözleşmeleri: %0.948
• Abonelik sözleşmeleri: %0.948
• Mesafeli satış sözleşmeleri: %0.948

• 7/6/2012 tarihli ve 6326 sayılı Turist Rehberliği Meslek Kanunu kapsamında düzenlenen turist rehberliğine ilişkin sözleşmeler: %0.948
• 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen:

• Toptan elektrik satış sözleşmeleri: %0.948
• Perakende elektrik satış sözleşmeleri: %0.948

• 18/4/2001 tarihli ve 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen:

• Toptan doğal gaz satışına ilişkin sözleşmeler: %0.948
• Tüketicilere doğalgaz satışına ilişkin sözleşmeler: %0.948

• Emtia senetleri:

• Makbuz senedi: 160,30 TL
• Rehin senedi: 94,60 TL
• İyda senedi: 14,70 TL
• Taşıma senedi: 3,40 TL
• Bilançolar: 360,10 TL
• Gelir tabloları: 171,90 TL
• İşletme hesabı özetleri 171,90 TL

• Vergi beyannameleri:

• Yıllık gelir vergisi beyannameleri: 467,20 TL
• Kurumlar vergisi beyannameleri: 624,10 TL
• Katma değer vergisi beyannameleri: 308,30 TL
• Muhtasar beyannameler: 308,30 TL

• Diğer vergi beyannameleri (Damga vergisi beyannameleri hariç): 308,30 TL

Aynı zamanda her bir kâğıttan alınacak damga vergisine ilişkin üst sınır yeniden değerleme oranında artırılarak 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren 17.006.516,30 Türk Lirası şeklinde belirlenmiştir.

Damga Vergisi Nasıl Ödenir?

Damga Vergisi, elektronik beyanname düzenleme sistemi aracılığıyla ödenebilir. Bu sistem, vergi mükelleflerinin yükümlülüklerini yerine getirirken ilerleyen bilgi işlem teknolojilerinden faydalanmayı amaçlar. Bu yöntemle vergi beyannameleri ve bildirimlerin, ekonomik, güvenilir ve hızlı bir şekilde idareye ulaşmasını sağlar.

Beyannameler, mükellefler tarafından doğrudan elektronik ortamda veya yetkilendirilmiş aracılar vasıtasıyla gönderilebilir. Her iki durumda da beyannameler mükellef tarafından verilmiş kabul edilir ve mükellefin kendi beyanı olarak değerlendirilir.

Beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi durumunda, tahakkuk fişi de elektronik ortamda düzenlenir ve mükellefe veya elektronik beyanname gönderme yetkisine sahip olan kişiye elektronik yolla iletilir. Bu iletim, tahakkuk fişinin mükellefe tebliği yerine geçer.

Bu süreç, vergi dairesinin beyanname kabul, tarh, tahakkuk ve tahsilat işlemlerini azaltarak işlemleri kolaylaştırır ve mükelleflere diğer alanlarda daha iyi hizmet sunmasını sağlar.

Dijital ortamda damga vergisi ödemek için ne yapmalısınız?

• İlk olarak GİB internet sitesinde bulunan muhasebe bilgileri bölümünden, “Damga Vergisi Ekle” kısmına tıklamalısınız.
• Açılan sayfada sözleşmeye dair detayları dikkatlice doldurmalısınız.
• Detaylar ve açıklama kısımları doldurulduktan sonra sağ altta yer alan “Kaydet” butonuna tıklamalısınız. Böylece damga vergisine tabii olan sözleşmelerinizi deftere başarıyla kaydetmiş olursunuz.
• Ardından defter menüsüne tıklayarak, defter türü olarak “Damga Vergisi Defteri” seçeneğini seçmelisiniz.
• “Görüntüle” diyerek, kaydetmiş olduğunuz sözleşme bilgilerini görüntüleyebilir, PDF formatında da indirebilirsiniz.
• Damga vergisi defteri oluşturduktan sonra, beyannamenizi oluşturabilirsiniz.
• Bunun için ilk olarak, beyannameler bölümünde karşınıza çıkan “Damga Vergisi” seçeneğini seçmelisiniz.
• Beyanname oluşturma bölümünde karşınıza çıkan soruları eksiksiz yanıtlamalısınız.
• “Oluştur” tuşuna basmalısınız.

Böylece, Damga Vergisi Beyannamesini başarıyla oluşturacaksınız.

Unutulmaması gereken bir diğer husus ise, elden teslim edilmesi hâlinde ise damga vergisi beyannamelerinin mükellef ikametgahının bağlı bulunduğu vergi dairesine verilmesi gerektiğidir.

Damga vergisi beyannamelerinin, ayın 23. gününe kadar verilmesi gerekir. Damga vergisi ödemelerinin ise ayın 26. gününe dek ödenmesi şarttır. Mükellefler bağlı bulundukları vergi dairesine damga vergisi beyannamesi vererek, ödemeleri de aynı vergi dairesine yapabilir.

Damga Vergisi Kanunu'na göre, damga vergisinin ödenmemesi halinde çeşitli cezai yaptırımlar uygulanabilir. Bu yaptırımlar genellikle vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi şeklindedir.

• Vergi Ziyaı Cezası: Damga vergisinin ödenmemesi durumunda, ödenmeyen vergi miktarı üzerinden vergi ziyaı cezası uygulanabilir. Vergi ziyaı, verginin tamamen veya kısmen ödenmemesi anlamına gelir.
• Gecikme Faizi: Verginin son ödeme tarihinden itibaren ödenmemesi durumunda, gecikme faizi uygulanabilir. Gecikme faizi, her ay için belirlenen oranda hesaplanır.

Bu konuda daha detaylı bilgi almak için, ilgili vergi dairesi veya bir mali müşavirle görüşmenizi öneririz. Fakat her durumda, vergi yükümlülüklerini zamanında yerine getirmek olası cezai yaptırımlardan kaçınmanın en sağlıklı yoludur. Ayrıca, vergi yükümlülüklerini zamanında yerine getirmenin, mali durumunuzun düzenli bir şekilde takibi ve sorumluluklarınızın yerine getirilmesi açısından önemli olduğunu unutmamalısınız.

Belli durumlarda ise damga vergisi iadesi gerçekleştirilebilir. İhale, şikayet ya da itirazen şikayete dayanarak veya yargı kararları uyarınca iptal edilmiş ise ihale kararı damga vergisi iade edilebilir. İadenin temel şartları ise yargı kararı, şikayet ya da itirazen şikayettir

Mükellefin kendi kusuru olmadığı hâlde Kamu İhale Kurumu ilgili kurum ve mahkeme kararları sonucu iptal edilmiş ihalelere ait karar ve sözleşmelerin damga vergileri; vergi hataları kapsamında değerlendirilir ya da mevzuat değişikliğine gidilmek suretiyle damga vergisi iadesi sağlanır.