4A/4B/4C Sigorta Nedir?

İş hayatı söz konusu olduğunda gelir dengesinin kurulmasının, maaş sisteminin ve diğer bütün maddi unsurların yanı sıra sigorta en önemli kavramlardan birisidir. Ülkemiz sosyal güvenlik sisteminin yapısı gereği, çalışanların ve işverenlerin haklarının korunması için en önemli güç sigorta sistemidir. Sigorta sistemi ise 4A, 4B ve 4C olmak üzere üç ayrı türe ayrılır. Bu sigorta türleri, kapsadıkları çalışanlar ile birbirlerinden ayrılır.

4A Sigorta Nedir? 4A Sigorta Kapsamı Nedir?

4A sigortası, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) güvencesiyle çalışan işçileri kapsayan bir sigorta türüdür. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca bir işverene bağlı çalışan bütün işçiler 4A sigortası kapsamındadır. 

4B Sigorta Nedir? 4B Sigorta Kapsamı Nedir?

4B sigortası, eski adıyla Bağ-Kur bünyesindeki kişiler için geliştirilmiştir. Yani kendi işini yapan esnaf, sanatkar ve serbest meslek sahipleri 4B sigorta kapsamındadır.

4C Sigorta Nedir? 4C Sigorta Kapsamı Nedir?

4C sigortası eski adıyla Emekli Sandığı bünyesinde yer alan devlet memurları ve muhtarlar başta olmak üzere hizmet akdi ile çalıştırılanlar, gelir vergisinden muaf olan esnaf ve sanatkarlar, tarım çalışanları, komandit şirket ortakları ve anonim şirket ortaklarını kapsayan sigorta türüdür. 

4A, 4B, 4C Sigorta Farkları

4A, 4B ve 4C sigorta türleri, Türkiye'deki sosyal güvenlik sisteminin farklı kesimlerine hitap eden sigorta türleridir. Her bir sigorta türü, çalışma statüsü bağlamında farklılık gösteren bireyleri kapsar. 

Düzenli olarak bir işverene bağlıysanız ve özel sektörde çalışıyorsanız 4A, kendi işinizi yapıyorsanız 4B, devlet memuru ya da muhtarsanız da 4C sigortası kapsamında çalışma hayatında yer alırsınız.

4A 4B 4C Sigorta Kapsamları

4A, 4B ve 4C sigortalar, Türkiye’de çalışan yurttaşların sosyal güvencelerden yararlanması için geliştirilmiştir. Bu sigortalar sayesinde iş dünyasının farklı birimlerinde yer alan bütün çalışanlar emeklilik şartlarını yerine getirdikleri takdirde emekli maaşı alabilir, sağlık hizmetlerinden ve diğer hizmetlerden yararlanabilir. 

Sigorta Nasıl Sorgulanır?

Sigorta sorgulama işlemi iki şekilde yapılır. Bu yöntemlerin ilki e-Devlet ile sigorta sorgulama, ikincisi ise telefon ile sigorta sorgulama şeklindedir.

e-Devlet ile Nasıl Sigorta Sorgulanır?

e-Devlet üzerinden SGK birimine giriş yaptıktan sonra hangi sigorta kapsamındaysanız o sigorta türünün hizmet dökümünü seçerek bilgilerinizi sorgulayabilir ve çıktısını alabilirsiniz. 

Örneğin 4A kapsamında çalıştığınızı varsayalım. 

• e-Devlet şifreniz ile sisteme giriş yaparsınız. Eğer bir e-Devlet şifreniz yoksa PTT’ye giderek şifre almalısınız.
• Sisteme giriş yaptıktan sonra Sosyal Güvenlik Kurumu sayfasına geçiş yapmalısınız.
• Sayfada yer alan “4A Hizmet Dökümü” alanına tıklamalısınız.
• Ardından hizmet dökümünüz karşınıza çıkacaktır.

Alacağınız hizmet dökümünde ise aşağıdaki bilgiler yer alacaktır:

• Kimlik bilgileriniz
• İlk sigortalı oluş tarihiniz
• Çalıştığınız şirketlerde işe başlama ve işten çıkış tarihleriniz
• Hangi şirkette ne kadar süre çalıştığınız
• Yatan primlerinizin aylık dökümü ve sigorta ödenme durumu
• Varsa güncel çalıştığınız şirket

Telefon ile Nasıl Sigorta Sorgulanır?

İkinci sigorta sorgulama yöntemi ise telefon yoluyla sorgulamaktır. Bunun için SGK’ya bağlı hizmet hattı olarak çalışan ALO 170’i aramalısınız. ALO 170’i aradıktan sonra çağrı merkezi çalışanının sizden istediği bilgileri doğru şekilde vererek sigortalılık durumunuzu öğrenebilirsiniz.

Sigortalı Çalışmak Neden Önemlidir?

Sigortalı olarak çalışmak hem çalışanlar hem de işverenler için birçok önemli güvence barındırır. Bu güvenceler ve sunduğu avantajlar ise şu şekilde özetlenebilir:

1. Sosyal Güvence

Sigortalı çalışanlar ve yakınları; iş kazaları, hastalık, maluliyet, yaşlılık ve ölüm gibi durumlarda sosyal güvenlik sisteminden yararlanabilirler. Bu çalışanların ve ailelerinin maddi güvenliğini sağlayan önemli bir destektir. Örneğin sigortalı çalışan geçirdiği bir iş kazası sonrasında tedavi masraflarının karşılanmasının yanı sıra geçici veya kalıcı iş göremezlik ödeneği alabilir. Bu tür güvenceler, çalışanların yaşam standartlarını korumalarına yardımcı olur.

2. Emeklilik Hakkı

Sigortalı çalışanlar, sistemin gerektirdiği süre boyunca prim ödedikten sonra emeklilik hakkı kazanırlar. Bu da emeklilik olarak adlandırılan dönemde düzenli bir gelir kaynağı sağlar. Emeklilik maaşı, çalışanların aktif çalışma hayatları sona erdiğinde bile yaşam standartlarını sürdürebilmeleri için önemli bir destektir. 

3. Sağlık Hizmetleri

Sigortalı çalışanlar ve bakmakla yükümlü oldukları aile üyeleri, sigortaları sayesinde sağlık hizmetlerinden yararlanabilirler. Örneğin sigortalı bir çalışan veya bakmakla yükümlü olduğu aile üyesi hastalandığında veya bir ameliyat gerektiğinde sağlık sigortası kapsamında bu hizmetlerden ücretsiz veya düşük maliyetle faydalanabilir. 

4. İşsizlik Sigortası

İşini kaybeden sigortalı çalışanlar, şartları karşılamaları hâlinde belirli bir süre işsizlik ödeneği alabilirler. İşsizlik sigortası, çalışanların işsiz kaldıkları dönemde temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olur ve yeni bir iş bulana kadar geçimlerini kolaylaştırır.

5. Yasal Haklar ve Güvenceler

Sigortalı çalışanlar, iş kanunları ve sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında çeşitli haklara sahiptir. Özellikle işten çıkarılma, çalışma koşulları ve ücret gibi konularda güvence elde etmeleri sigortalı olmalarına bağlıdır. Örneğin sigortalı bir çalışan, haksız yere işten çıkarıldığında yasal yollara başvurarak tazminat talep edebilir.

6. Kredi ve Finansal İşlemler

Sigortalı çalışanların bankalardan kredi ve finansal hizmetler alma konusunda avantajı vardır. Çünkü sigortalı olmaları, düzenli gelir elde ettiklerini ve sosyal güvence sahibi olduklarını gösterir. Bu da finans kurumları için bir artıdır. Örneğin sigortalı bir çalışan konut kredisi başvurusunda bulunduğunda düzenli gelir belgesi sunarak daha düşük faiz oranları ve daha uzun vade seçenekleri elde edebilir. 

7. İşveren İçin Avantajlar

Çalışanların sigortalı olması, işverenin yasal yükümlülüklerini yerine getirmesinin yanı sıra iş yerinde daha düzenli ve güvenilir bir çalışma ortamı oluşmasını sağlar. Sigortalı çalışanlar; işverenin iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uyum gösterirler, işin devamlılığı açısından bireysel yükümlülüklerini yerine getirme açısından motive olurlar.

Sonuç olarak sigortalı olarak çalışmak, bireyleri ile ailelerinin maddi ve sosyal güvenliğini sağlamanın yanı sıra işverenler için de önemli faydalara sahiptir. Bu nedenle sigortalı çalışmanın teşvik edilmesi ve yaygınlaştırılması büyük önem taşır.

Sigortalılık dendiği zaman da akla emeklilik, emeklilik denildiği zaman ise son dönemlerin en popüler kavramı olan bireysel emeklilik geliyor. Eğer siz de bu kavramı merak ediyorsanız “Bireysel Emeklilik Nedir?” yazımızı mutlaka okumalısınız!