NACE Kodu Nedir, Ne İşe Yarar?

NACE (Avrupa Topluluğu’ndaki Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiksel Sınıflandırması), üretken ekonomik faaliyetlerin Avrupa standart sınıflandırmasıdır. Ekonomik faaliyetlere dayalı istatistiksel verilerin toplanması ve sunulması için bir çerçeve sağlar. 1970’ten bu yana Avrupa Birliği’nde (AB) geliştirilen NACE, ülkeler ve farklı alanlar arasında istatistiklerin karşılaştırılabilirliğini sağlar. 2005 yılında gerçekleştirilen Avrupa Birliği uyum çalışmaları kapsamında Türkiye de NACE kodu kullanan ülkeler arasına girdi.

Günümüzde, Türkiye'de bir şirket kurmak isteyenler, Ticaret Odası'na kayıt yaptırırken NACE kodunu bildirmek zorundadır. Ülkemizde NACE kodlarının oluşturulması ve ilgili kuruluşlara teslim edilmesi görevi, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) tarafından yürütülmektedir. Türkiye'de faaliyet gösteren bazı bakanlıklar ve daireler de NACE kodunu kullanmaktadır. Örneğin, Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı bu kodu kullanır. Ayrıca, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı gibi bazı kamu kurumları da çeşitli işlemleri gerçekleştirebilmek için NACE kodunu kullanmaktadır.

NACE Kodu Neden Önemlidir?

NACE kodları, ekonomik faaliyetleri sınıflandırmak ve istatistiksel verileri düzenlemek için kullanılan bir sistemdir. Bu kodlar, Avrupa Birliği’nde (AB) ve diğer ülkelerde ekonomik faaliyetleri kategorize etmek amacıyla oluşturulmuştur. NACE kodları, işletmelerin faaliyet alanlarını tanımlamak ve veri analizi yapmak için önemlidir. İşte NACE kodlarının temel işlevleri:

• Sınıflandırma: NACE kodları, ekonomik faaliyetleri belirli kategorilere ayırır. Her faaliyet, bir NACE kodu ile tanımlanır ve bu sayede veri toplama ve analiz süreçleri daha düzenli ve anlamlı hale gelir.
• İstatistikler ve Analizler: NACE kodları, ekonomik trendleri izlemek, sektör performansını değerlendirmek ve pazar dinamiklerini anlamak için kullanılır. İşletmelerin hangi sektörde faaliyet gösterdiğini belirlemek için bu kodlar kullanılır.
• Uluslararası Karşılaştırma: NACE kodları, AB içinde ve uluslararası düzeyde karşılaştırılabilir veriler sağlar. Aynı kodlama sistemi, farklı ülkelerdeki ekonomik faaliyetleri benzer şekilde sınıflandırır.

NACE Kodu Ne İşe Yarar?

NACE kodu, işyerinin faaliyet alanını ve bununla bağlantılı olarak işyeri tehlike sınıfı bilgisini veren bir koddur. Yeni bir işyeri açarken işyerini Ticaret Odası’na kaydettirmeden önce NACE kodunu mutlaka öğrenmeniz gerekir. Doğru NACE kodu belirlendiğinde işyeri tehlike sınıfı da doğru tespit edilebilir. 

Ülkemizde “Faaliyet Kodu” olarak da bilinen NACE kodları, işletmelerin ekonomik faaliyetleri için kullanılan bir sınıflandırma sistemidir. Avrupa Birliği ve birçok ülke tarafından kullanılan bu kodlama sistemi, işletmelerin faaliyetlerini sektörlere göre sınıflandırarak, istatistiklerin toplanması ve raporlanması için kullanılır.

Kısacası, NACE kodu işletmelerin faaliyetlerini tanımlamak ve istatistiksel amaçlarla kullanmak amacıyla kullanılan bir kodlama sistemidir

NACE Kodu Kimlere Aittir?

İşletmelerin faaliyetlerini tanımlamak ve istatistiksel amaçlarla kullanmak amacıyla kullanılan bir kodlama sistemi olan NACE kodu; işyerlerinin ekonomik faaliyetlerini sektörlere göre sınıflandırır, istatistikleri toplar ve raporlanmasını sağlar. Dolayısıyla NACE kodları birçok sektörü kapsar ve işletmelerin faaliyet alanını belirlemek amacıyla kullanılır. 

Örneğin, tarım, sanayi, hizmetler, inşaat, ticaret gibi farklı sektörler için NACE kodları kullanılır. NACE kodları için tehlike sınıfı tespit edilirken, işyerinin sektörel faaliyet gösterdiği alan baz alınır.

• Gıda, perakende alışveriş ve büro hizmetleri gibi iş yerleri “az tehlikeli”
• Kesme, boyama, imalat, servis gibi alanlarda faaliyet gösteren iş yerleri “tehlikeli”
• Tersane, maden ve inşaat işlerinin gerçekleştirildiği iş yerleri ise “çok tehlikeli”

olarak nitelendirilir.

NACE Kodu Nasıl Öğrenilir?

NACE kodunu öğrenmek için üç farklı yöntem kullanabilirsiniz:

SGK Sicil Numarası ile NACE Kodu Sorgulama: SGK sicil numarası 23 rakamdan oluşur. SGK sicil numarasının ikinci hanesinden başlayıp 3, 4, 5, 6 ve 7. haneleri NACE kodunu gösterir.

Vergi Levhasından NACE Kodu Sorgulama: NACE kodu, Maliye Bakanlığı’nın belirlediği vergi kodu ile aynıdır.

Ticaret Odasından NACE Kodu Sorgulama: İstanbul Ticaret Odası’nın internet sitesine giriş yapın, “Tescil İlan Kuruluş” ardından “Sicil Kayıtları” sekmelerine sırasıyla tıklayın. Firmanızın ismini bulun ve karşısında yer alan “Firma Detay” kutucuğunu tıklayarak NACE Kodunu görüntüleyebilirsiniz.

E-Ticaret NACE Kodu Nedir?

E-ticaret yapmak isteyenler, bağlı bulundukları vergi dairesi üzerinden NACE kodu almak zorundadır.  E-ticaret sektöründe faaliyet gösterenler için NACE faaliyet kodu: “47.91.14 - Radyo, Televizyon, Posta Yoluyla veya İnternet Üzerinden Yapılan Perakende Ticaret” şeklindedir. 

Perakende NACE Kodu Nedir?

Perakende ticarette NACE kodu iş alanı kapsamında değişiklik gösterir. Faaliyet açıklaması çerçevesinde verilen NACE kodlarını aşağıda bulabilirsiniz:

Belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalarda yapılan diğer perakende ticaret (giyim eşyası, mobilya, bilgisayar, hırdavat, kozmetik, mücevher, oyuncak vb. reyonları olan mağazalar (gıda, içecek ve tütün ağırlıklı olmayanlar) – NACE Kodu: 47.19.01

Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda (Büfeler Dahil) Alkollü Ve Alkolsüz İçeceklerin Perakende Ticareti (Rakı, Bira Gibi Alkollü İçkiler İle Meyve Suyu, Şıra, Şalgam Suyu, Gazlı İçecekler vb. dahil, İçme Suyu Hariç) – NACE Kodu: 47.25.01

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda içme suyu perakende ticareti (şişelendirilmiş veya damacanaya konulmuş olanlar dahil, şebeke suyu hariç) – NACE Kodu: 47.25.03

Belirli Bir Mala Tahsis Edilmiş Mağazalarda (Büfeler Dahil) Tütün Ve Tütün Ürünleri Perakende Ticareti (Nargile Tütünü, Pipo Tütünü, Sigara, Puro Vb.) – NACE Kodu: 47.26.01

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda elektriksiz hava ısıtıcıları veya sıcak hava dağıtıcılarının perakende ticareti (soba, kuzine vb. ile parçaları) – NACE Kodu: 47.59.13

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda bys. diğer yeni (kullanılmamış) malların perakende ticareti (sentetik sünger dahil) – NACE Kodu: 47.78.90

Seyyar olarak ve motorlu araçlarla gıda ürünleri ve içeceklerin (alkollü içecekler hariç) perakende ticareti – NACE Kodu: 47.81.12

Seyyar olarak ve motorlu araçlarla diğer malların perakende ticareti – NACE Kodu: 47.89.19

Tezgahlar Ve Pazar Yerleri Vasıtasıyla Bys. Diğer Malların Perakende Ticareti (Seyyar Satıcılar Hariç) – NACE Kodu: 47.89.90

Radyo, TV, posta yoluyla veya internet üzerinden yapılan perakende ticaret – NACE Kodu: 47.91.14

Bakkal ve marketlerde yapılan perakende ticaret (belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalarda gıda, içecek veya tütün ağırlıklı perakende ticaret) – NACE Kodu: 47.11.01

Süpermarket ve hipermarketlerde yapılan perakende ticaret (belirli bir mala tahsis edilmemiş mağazalarda gıda, içecek veya tütün ağırlıklı perakende ticaret) – NACE Kodu: 47.11.02

Belirli Bir Mala Tahsis Edilmemiş Büfelerde Gıda, Alkollü Ve Alkolsüz İçecek Veya Tütün Ağırlıklı Perakende Ticaret – NACE Kodu: 47.11.05

Bys. Belirli Bir Mala Tahsis Edilmemiş Mağazalarda Gıda, İçecek Veya Tütün Ağırlıklı Perakende Ticaret (Tanzim Satış Ve Gıda Tüketim Kooperatifleri Dahil) – 47.11.99

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda yenilebilir katı ve sıvı yağların perakende ticareti (yemeklik yağ dahil) – NACE Kodu: 47.29.04

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda elektriksiz fırın ve ocaklar ile şofben ve termosifon gibi su ısıtıcıları vb.lerinin perakende ticareti (gaz, sıvı veya katı yakıtlı) – NACE Kodu: 47.59.14

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda bys. diğer ev eşyalarının perakende ticareti (ev tipi tartı ve basküller, güneş ve bahçe şemsiyeleri, ev tipi çakmaklar ile ev temizliği için süpürge ve fırçalar, ev tipi metal kutu, kasa ve çerçeveler, vb.) – NACE Kodu: 47.59.90

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda ev hayvanları ile bunların mama ve gıdalarının perakende ticareti (süs balıkları, köpek, kuş, hamster, kaplumbağa vb., akvaryum, kafes ve kedi ve köpekler için tasmalar vb. dahil) – NACE Kodu: 47.76.01

Seyyar olarak ve motorlu araçlarla tekstil, giyim eşyası ve ayakkabı perakende ticareti – NACE Kodu: 47.82.03

Mağaza, tezgah, pazar yeri dışında yapılan perakende ticaret (ev ev dolaşarak veya komisyoncular tarafından perakende olarak yapılanlar) – NACE Kodu: 47.99.11

Belirli bir mala tahsis edilmiş mağazalarda diğer ikinci el eşya perakende ticareti (ikinci el motorlu kara taşıtları ve motosiklet parçaları hariç) – NACE Kodu: 47.79.90

Otomatik satış makineleri ile yapılan perakende ticaret – NACE Kodu: 47.99.10

İşyerleri için önemli konulardan bir diğeri ise vergi levhası. “Vergi Levhası Nedir, Nasıl Alınır?” başlıklı içeriğimiz ile bu konudaki bütün detayları öğrenebilirsiniz.