Yıllık İzin Nedir?

Çalışanların özel durumlarından dolayı kullanabileceği ya da hizmet sürelerine göre belirlenen farklı izin hakları bulunur. Örneğin bir çalışan, hamilelik süresinde ve doğumdan sonra annelik izni olarak da bilinen doğum iznine ayrılabilir. Tabii ki her iznin şartları ve çalışanın izin süresince ücret alıp almayacağı da kanunlar çerçevesinde belirlenir. 

İzin türleri, genellikle annelik izni, hastalık izni gibi çalışanların özel durumlarına göre belirlense de özel durumlar dışında çalışanların hizmet sürelerine göre kullanmaya hak kazandığı bir izin türü daha vardır. Bu da yıllık izin hakkıdır. 

Yıllık izin, çalışanların bir iş yerinde çalışma süresine göre belirlenen ve belirli bir süreden sonra kullanmaya hak kazandıkları izin türüdür. Ayrıca yıllık iznin süresi, çalışanın hizmet süresine göre değişir. Bu nedenle yıllık izin hakkının özel durumlardan dolayı kullanılabilen izinlere göre daha fazla değişkene sahip olduğunu söylemek mümkün.  

O halde gelin, hem işveren hem de çalışan açısından doğru bir şekilde yıllık izin hesaplama yapabilmek için tüm detayları ile yıllık izin hakkını incelemeye başlayalım. 

Yıllık İzin Hakkı Ne Zaman Doğar?

Yıllık izin, çalışanların hizmetlerinden kaynaklı kazandığı bir haktır. Bir çalışanın yıllık izin hakkına sahip olması için de iş yerinde belirli bir süre çalışması gerekir. Bu süre ise İş Kanunu’nun 53. maddesinde açıkça belirtilir. 

Bu maddede belirtildiği gibi bir iş yerinde deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışan işçiler, yıllık izin hakkına sahip olur. Örneğin işe başlangıç tarihi 01.02.2024 olan bir çalışanın yıllık izin hakkı, 01.02.2025 tarihinde doğar. 

Yıllık İzin Hakkı Kaç Gündür?

Yukarıda da belirttiğimiz gibi yıllık izin hakkı için bir çalışanın minimum bir sene çalışması gerekir. Ancak bu süre sadece yıllık izne hak kazanmak için geçerlidir. Çalışanın aynı iş yerinde daha çok çalışması halinde yıllık izin süresi de artar. Bu nedenle yıllık izin sürelerini, hizmet süresine göre incelemek gerekir. 

Ayrıca hizmet süresine ek olarak kamuda ve özel sektörde çalışanlar için yıllık izin süreleri değişir. Çünkü kamuda çalışanların yıllık izin esasları Devlet Memurları Kanunu’na göre belirlenirken özel sektör çalışanları için İş Kanunu’ndaki hükümler dikkate alınır.  

Kamuda Yıllık İzin Hakkı

İlk olarak kamuda çalışanlar için hizmet sürelerine göre kullanabilecekleri yıllık izin haklarını inceleyelim. Devlet Memurları Kanunu kapsamında hizmet sürelerine göre ikiye ayrılan yıllık izin süreleri şu şekildedir: 

• 1 yıldan 10 yıla kadar (10. yıl dahil) hizmet süresi olan memurlar: 20 iş günü 
• 10 yıldan fazla hizmet süresi olan memurlar: 30 iş günü 

Ancak şunu belirtelim: Bu yıllık izin süreleri, öğretmenler için geçerli değildir. Çünkü öğretmenler, yaz tatili ve ara tatillerde izinli sayıldıkları için ayrıca yıllık izin alamazlar. 

Özel Sektörde Yıllık İzin Hakkı 

Özel sektör çalışanlarının yıllık izin süreleri için İş Kanunu’na bakmak gerekir. Kanunun 53. maddesine göre özel sektör çalışanlarının hizmet sürelerine göre kullanabilecekleri yıllık izin süreleri ise şu şekildedir: 

• 1 yıldan 5 yıla kadar (5. yıl dahil) hizmet süresi olan çalışanlar: 14 iş günü 
• 5 yıldan fazla ve 15 yıldan  az hizmet süresi olan çalışanlar: 20 iş günü 
• 15 yıl (15. yıl dahil) ve daha fazla hizmet süresi olan çalışanlar: 26 iş günü 

Bu süreler, işveren ve çalışan arasında yapılan iş sözleşmeleri kapsamında artırılabilir. Ayrıca bir işveren,18 yaşında veya daha küçük ve 50 yaşında veya daha büyük yaştaki çalışanlara 20 günden az yıllık izin veremez. 

Yıllık İzin Dilekçesi Nasıl Yazılır? 

Hizmet süresine göre hak ettiği yıllık iznini kullanmak isteyen bir çalışanın yıllık izne ayrılacağı tarihten en az bir ay önce konu hakkında işverenini bilgilendirmesi gerekir. Ancak bu bilgilendirmenin yazılı bir şekilde yapılması şart. Çünkü Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde de belirtildiği gibi işverenlerin, çalışanların izin durumlarını gösteren yıllık izin kaydını tutması zorunludur. 

Çalışanlar, yıllık izin dilekçesi oluşturarak işverene yazılı bildirimde bulunabilir. İşveren de çalışanın bu talebini tüm çalışanların izin takibini yaptığı yıllık izin çizelgesine girerek çalışanın izin kullanımını kayıt altına alabilir. 

Yıllık izin çizelgesinde olması gereken bilgiler de Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği’nde açıkça belirtilir. Yıllık izin çizelgesinde ve buna bağlı olarak yıllık izin dilekçesinde olması gereken çalışana ait tüm bilgileri şu şekilde sıralayabiliriz: 

• Adı soyadı
• Sicil numarası
• İşe giriş tarihi
• Yıllık izne hak kazandığı tarih
• İş yerindeki çalışma süresi
• İzin günleri sayısı
• Yol izni günleri sayısı
• İznin başlama tarihi
• İznin sona ereceği tarih

Yıllık izin dilekçesinde tüm bu bilgilere yer verilmelidir. Ayrıca dilekçe oluşturulduktan sonra hem çalışanın hem de işverenin onayı için dilekçe, çalışan ve işveren tarafından imzalanmalıdır.  

Yıllık İzin Kullanılmazsa Ne Olur?

İş yerinde minimum 1 senesini dolduran çalışan, yıllık izin hakkını ikinci senesi içerisinde istediği zaman kullanabilir. Ancak çalışan, hak kazandığı yıllık izni kullanmazsa bu izinler birikir. Kısacası yıllık izin, çalışanın hizmet süresine karşılık elde ettiği bir hak olduğu için kullanılmayan yıllık iznin yanması gibi bir durum söz konusu değildir. 

Tabii ki çalışan, hak ettiği yıllık izni kullanmadan işten ayrılabilir. Böyle bir durumda birikmiş yıllık izinlerin parası, işten ayrıldığı tarihteki brüt ücreti üzerinden hesaplanır ve ücret olarak çalışana ödeme yapılır.  

Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır? 

Yıllık izin bir hak olduğu kadar çalışanın dinlenmesi açısından iş sağlığı ve güvenliği için de önemli bir konudur. Bu nedenle çalışanın hak ettiği yıllık izinlerini kullanmasına dikkat edilmesi oldukça önemli. 

Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi çalışan, yıllık iznini kullanmadan işten ayrılırsa izinlerin parasını ücret olarak alabilir. Böyle bir durumda toplam yıllık izin ücreti de kullanılmayan yıllık izin gün sayısının, çalışanın günlük brüt ücretine çarpılmasıyla hesaplanır. 

Örneğin aylık brüt ücreti 25.000 TL olan ve 14 gün yıllık iznini kullanmayan bir çalışanı ele alalım. İdari şartname ile belirlenen çalışma gün sayısı da 25 gün olsun. Buna göre çalışanın işten ayrılması halinde alacağı yıllık izin ücretini şu şekilde hesaplayabiliriz: 

Günlük brüt ücreti: 25.000 TL / 25 = 1.000 TL 

Yıllık izin ücreti: 1.000 TL x 14 = 14.000 TL

Yıllık İzin Ücretli İzin midir?

Devlet memurları ve özel sektör çalışanları, yukarıda belirttiğimiz süreler kapsamında yıllık izin kullanabilir. Peki, yıllık izne ayrılan bir çalışan bu izin süresinde ücret alabilir mi? 

Yıllık izin, ücretli izin olarak değerlendirildiği için çalışanlardan izin süresi boyunca ücret kesintisi yapılamaz. Ayrıca bir çalışanın yıl içerisinde kullandığı diğer ücretli veya ücretsiz izinler, yıllık izin hakkından düşürülemez. Örneğin bir senesini tamamlayan bir çalışan sene içerisinde 4 gün hastalık izni kullanırsa bu süre, 14 günlük yıllık izin süresinden düşürülmez. Buna ek olarak bayram tatili, hafta sonu tatili gibi durumlar da yıllık izin süresinden sayılmaz. 

Yıllık izin dışında diğer ücretli izinler ve ücretli izin konusunda daha detaylı bilgi almak isterseniz “Ücretli İzin Nedir?” yazımızı okuyabilirsiniz. 

Sıkça Sorulan Sorular 

Yıllık izin hakkı ile ilgili tüm detayları inceledik. Son olarak yıllık izin hakkına dair sıkça sorulan soruları cevaplayalım. 

Yıllık izin hakkı ne zaman doğar? 

Yıllık izin, bir çalışanın çalışma süresine göre kullanmaya hak kazandığı izin türüdür. Çalışanın yıllık izin hakkına sahip olması için de çalıştığı iş yerinde bir yılını doldurması gerekir. 

Yıllık izin kaç gündür? 

Yıllık izin süresi, çalışanın çalışma süresine göre farklılaşabilir. İş Kanunu’na göre İş yerinde 1 yıldan 5 yıla kadar çalışanlar için yıllık izin süresi 14 iş günü, 5 yıldan fazla ve 15 yıldan az çalışanlar için 20 iş günü, 15 yıldan fazla çalışanlar için de 26 iş günüdür. Kanunda belirtilen bu süreler, çalışan ve işveren arasında yapılan iş sözleşmesi ile artırılabilir. 

Kullanılmayan yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır? 

Eğer bir çalışan yıllık izin hakkını kullanmazsa işten ayrılırken kullanmadığı bu yıllık izinleri ücret olarak alabilir. Kullanılmayan yıllık izin ücreti, çalışanın günlük brüt ücretinin kullanılmayan izin günü sayısına çarpılması ile hesaplanır. 

50 yaş üstü yıllık izin süreleri ne kadar?

50 yaş ve üzerindeki çalışanlar için yıllık izin süresi farklılaşır. Çünkü İş Kanunu’nda belirtildiği gibi bir işveren, 50 yaşında veya daha büyük yaştaki çalışanlarına 20 günden az yıllık izin veremez. 

Yıllık izin dilekçesi nereden alınır? 

Yıllık izin hakkını kullanmak isteyen bir çalışanın, yıllık izne çıkacağı tarihten en az 1 ay önce bu talebi işverene bildirmesi gerekir. Bu talebin ise işverenin, çalışanların izin kullanımlarını kayıt altında tutması için çalışanın adı, soyadı ve izin tarihlerine yer verdiği yıllık izin dilekçesi ile yazılı olarak bildirmesi şart. Dilekçede yer alan bilgilerin eksiksiz olması için çalıştığınız kurumun insan kaynakları departmanından yıllık izin dilekçesi örneği talep edebilirsiniz. 

6 ay çalışanın yıllık izin hakkı ne kadar?

Yıllık izin, bir çalışanın çalışma süresine göre kullanmaya hak kazandığı izin türüdür. İş Kanunu’nda belirtildiği gibi bir çalışanın yıllık izin hakkına sahip olması için iş yerinde bir yılını doldurması gerekir. Bu nedenle 6 aydır çalışan bir işçinin yıllık izin hakkı bulunmaz. 

11 ay çalışanın yıllık izin hakkı ne kadar?

Bir iş yerinde deneme süresi de dahil olmak üzere en az bir yıl çalışanlar, yıllık izin hakkına sahip olur. 11 ay çalışan bir işçinin bir yılı dolmadığı için de yıllık izin hakkı bulunmaz. 

18 ay çalışanın yıllık izin hakkı ne kadar?

18 ay çalışan bir işçi, bir senesini tamamladığı için yıllık izin hakkı bulunur. Eğer bu çalışan, özel sektörde çalışıyorsa İş Kanunu’nda belirtildiği gibi yıllık izin süresi 14 gündür. Ancak çalışan kişi devlet memuru ise Devlet Memurları Kanunu’na bakmak gerekir. Bu kanuna göre de 1 yılını dolduran memurların kullanabileceği yıllık izin süresi 20 gündür. 

Yıllık izin hakkı ne zaman kullanılır?

İş yerinde bir yılını tamamlayan ve yıllık izin hakkı kazanan bir çalışan, bir ay önceden işverene bildirmek şartıyla yıl içerisinde dilediği zaman yıllık iznini kullanabilir. Çalışan, tek seferde tüm süreyi kullanabileceği gibi yıllık izin süresi, işveren ve çalışanın anlaşması halinde bir bölümü 10 günden az olmamak şartıyla bölümler halinde de kullanılabilir. 

Yıllık izin hakkı ne zaman yenilenir?

Aynı iş yerinde bir yılını dolduran çalışan, yıllık izin hakkına sahip olur ve hak kazandığı sene içerisinde yıllık iznini kullanabilir. Çalışanın çalıştığı süreye bağlı olarak her yıl yıllık izin hakkı yenilenir ve eğer çalışan kişi sene içerisinde yıllık izinlerini kullanmazsa bir sonraki yıla eklenir.