Esnek Çalışma Avantajları Nelerdir?

Çalışanların verimliliğini artırmak için günümüzde pek çok iş yeri, farklı uygulamalar ve iş modelleri tercih ediyor. Çünkü teknolojinin gelişmesi ile artık çalışanlar, işlerini uzaktan da yürütebilme özgürlüğüne sahip. Durum böyle olunca da sabah 8 ile akşam 5 aralığındaki standart mesai saati sınırlamasının ve ofisten çalışma seçeneğinin yerini yeni nesil çalışma modelleri almaya başladı. Çalışanlara çalışma yeri ve zamanı açısından daha fazla özgürlük tanıyan tüm bu çalışma modellerini ise esnek çalışma olarak tanımlayabiliriz.  

Esnek çalışma, günümüz iş hayatının popüler seçenekleri arasında. Büyük küçük fark etmeksizin pek çok iş yeri, daha özgür bir alan tanıyan bu yeni çalışma düzenini tercih etmeye başladıkça da farklı esnek çalışma modelleri ile karşılaşmak mümkün. “Peki, bunlar nelerdir?” diye merak ediyorsanız gelin, tüm detayları ile esnek çalışma modellerini ve avantajlarını incelemeye başlayalım. 

Esnek Çalışma Nedir?

Esnek çalışma modellerini incelemeden önce günümüz iş hayatının ayrılmaz bir parçası haline gelmiş bu kavramı açıklamakta fayda var. Esnek çalışmayı en genel anlamı ile hem saat hem de yer bakımından geleneksel çalışma düzeninden farklı bir düzen olarak tanımlayabiliriz. 

Geleneksel çalışma modelinde standart mesai saatleri içerisinde ofiste çalışma esastır. İşte, esnek çalışma modelleri ile bu yer ve zaman kısıtlamasına daha farklı seçenekler sunularak çalışanlara daha özgür bir alan tanınır. Buna göre evden çalışma seçeneği sunan veya standart mesai saatlerinden farklı çalışma saatleri uygulayan şirketler için esnek çalışma düzenine sahip demek mümkün. 

Esnek Çalışma Modelleri Nelerdir? 

Esnek çalışma çatısı altında farklı çalışma modelleri bulunur. Çünkü çalışma saatleri ve çalışma ortamı her iş yerinin ihtiyaçlarına uygun şekilde ayarlanabilir. Bu nedenle iş yeri özelinde hem işverene hem de çalışanlara uygun farklı esnek çalışma düzeni oluşturulabilir. 

Tabii ki tüm bu çalışma modellerinin ortak noktası, çalışanlara yer veya zaman bakımından daha özgür bir alan tanımaktır. Genel olarak sıkça tercih edilen esnek çalışma modellerini ise şu şekilde sıralayabiliriz: 

Uzaktan Çalışma 

Pandemi ile hayatımıza giren uzaktan çalışma seçeneği, aslında bir esnek çalışma modelidir. Çünkü uzaktan çalışma düzeninde çalışanların ofise gitme zorunluluğu bulunmaz. Böylece geleneksel çalışma modelinden sıyrılarak çalışanların diledikleri yerde çalışması sağlanır. 

Uzaktan çalışma dışında bazı iş yerleri, bir diğer esnek çalışma seçeneği olan hibrit çalışma modelini de tercih edebilir. Hibrit çalışma modelinde de çalışanlar haftanın bazı günleri evde, bazı günleri ise ofiste çalışır. 

Esnek Çalışma Saatleri 

Esnek çalışma saatleri ile standart mesai saatleri dışında farklı saat aralığında çalışma düzeni sağlanabilir. Özellikle esnek çalışma saatleri sayesinde büyük şehirlerde trafikte kaybedilen vakit için çözüm sunulabilir. 

Esnek çalışma saatlerine sahip bir iş yerinde çalışanlar, standart mesai başlangıcından daha önce veya daha sonra çalışmaya başlayabilir. Saat aralıkları ise işin gereksinimlerine ve çalışanların ihtiyaçlarına göre belirlenebilir. Örneğin bir çalışan, sabah 7-akşam 4 şeklinde çalışırken bir diğeri, sabah 11-akşam 7 şeklinde çalışabilir. Burada dikkat edilmesi gereken ise çalışanların işte aktif olacakları zaman aralıklarını, işin işleyişine göre doğru bir şekilde ayarlamaktır. 

Sıkıştırılmış İş Haftası 

Sıkıştırılmış iş haftası modelinde çalışanların daha yoğun çalışarak kendilerine boş zaman yaratma imkanı tanınır. Haftada 5 gün ve günde 8 saat çalışan bir çalışan, 4 gün ve günde 10 saat çalışarak bir gününü kendine ayırabilir. 

Ancak bu esnek çalışma modelinde İş Kanunu ile belirlenen günlük maksimum çalışma süresine dikkat edilmesi gerekir. Çünkü hiçbir çalışanın günlük çalışma saati, her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz. 

Yarı Zamanlı Çalışma

İş Kanunu’nda belirtildiği gibi bir çalışanın haftalık çalışma süresi, maksimum 45 saattir. İşveren ve çalışan arasında yapılan iş sözleşmesinde aksi bir madde bulunmadığı sürece haftalık çalışma süresi, çalışılan günlere bölünerek tam zamanlı çalışanın günlük çalışma saati belirlenir. 

Örneğin haftalık çalışma saati 45 saat olan bir iş yerinde haftanın 5 günü çalışan bir işçinin bir gün içerisinde 9 saat çalışması gerekir. Tabii ki tam zamanlı çalışmada belirlenen bu süre, bazı çalışanlar için oldukça uzun gelebilir. Böyle bir durumda da yarı zamanlı çalışma modeli değerlendirilebilir. 

Yarı zamanlı çalışma, iş yerinde belirlenen haftalık çalışma süresinin üçte ikisi olacak şekilde uygulanır. Örneğin haftalık 45 saat çalışılan bir iş yerinde yarı zamanlı bir çalışan, haftalık 30 saat çalışır. Böylece farklı nedenlerden dolayı özel yaşamında çeşitli yoğunlukları olan çalışanların günlük daha az saat mesai yapması sağlanarak iş ve özel hayat dengesini daha rahat bir şekilde kurmasına yardımcı olunur.  

Esnek Çalışma Modelinin Avantajları

Yukarıda sıraladığımız esnek çalışma modelleri ile hem işveren hem de çalışan açısından pek çok avantaj sağlamak mümkün. Çünkü çalışanlara daha özgür bir çalışma düzeni sunan bu modeller sayesinde çalışanların motivasyonunu artırabilir ve buna bağlı olarak iş verimliliğine katkı sağlayabilirsiniz.

İş yerinizin ve çalışanlarınızın ihtiyaçlarına uygun bir esnek çalışma düzeni oluşturduğunuzda sağlayabileceğiniz tüm avantajları ise şu şekilde sıralayabiliriz: 

• Esnek çalışma, çalışanların iş ile özel hayatları arasında daha iyi bir denge sağlamalarına olanak tanır. 
• Uzaktan çalışma veya esnek çalışma saatleri ile çalışanların iş yerine gitmek için harcadığı zaman azaltılabilir. Bu da çalışanın trafikte yaşadığı stres ve yorgunluğun azalmasına yardımcı olur. Ayrıca uzaktan çalışma sayesinde ulaşım masraflarından tasarruf sağlanır. 
• Her çalışanın verimli olduğu saatler ve ortam farklılaşabilir. Esnek çalışma sayesinde çalışanların verimli olduğu saat aralığında ve ortamda çalışmasına imkan tanınır. Böylece çalışanların iş verimliliği yükseltilir. 
• Uzaktan çalışma sayesinde çalışanlar, coğrafi konumlarından bağımsız bir şekilde farklı şehirler veya ülkelerdeki iş yerleriyle de çalışabilir. Bu da işverenlerin daha geniş bir yetenek havuzuna erişmesine yardımcı olur. 
• Esnek çalışma modelleri; işverenlere ofis kirası, ulaşım yardımı, enerji ve su gideri gibi çeşitli masraflardan tasarruf yapma fırsatı sunar. 

Kısacası esnek çalışma sayesinde hem işverenler hem de çalışanlar açısından daha verimli bir çalışma düzeni kurmak mümkün. Ayrıca bir işveren olarak son yıllarda iş yaşamına giriş yapmış Z kuşağı ile çalışıyor ya da daha genç çalışanlardan bir ekip kurmak istiyorsanız esnek çalışma seçeneklerine daha fazla dikkat etmeniz şart. Çünkü her an her yerden hızlıca bilgiye ulaşabilen Z kuşağı, alışılagelmiş çalışma şartları yerine daha esnek çalışma şartlarını tercih eden bir yapıya sahip. Bu da günümüzde iş yerlerinin esnek çalışma modellerini daha çok tercih etmesinde önemli bir etken. 

“Peki, Z kuşağı ile çalışırken başka nelere dikkat etmek gerekli?” diye merak ediyorsanız “Z Kuşağıyla Birlikte Çalışma Rehberi” yazımızı okuyabilirsiniz.